Akademik Başarıda Ödevleri Anlamak Çok Önemlidir. 

Üniversitede ders sorumluları ödevleri açıkladıkları bildirimleri genelde belli bir formatta olur. Ödevden iyi bir not almak istiyorsanız herşeyden önce verilen ödevi iyi okumalısınız. Okumak göründüğü kadar kolay bir iş değildir. Bu yazımızda ödev bildiriminden hocanın sizden istediklerini anlamanızı sağlıyoruz. Öncelikle ödevin dilini çözmek gerektir. Böylece istenene en uygun eseri çıkarmak mümkün olacaktır. Diğer deyişle standart hazırlanan ödev metninde size ne deniyor, sizden ne isteniyor, bunları anlayıp ona en uygun ödevi hazırlayabileceksiniz.

Burada standart ödev ve örneklerini baz alıyoruz. Buradan çıkaracağımız ipuçlarını kullanarak hangi tür anlatım biçimi kullanmanız gerektiğini anlayacaksınız.

İki şeyi alışkanlık edinmelisiniz:

1.  Ödev anında metni dikkatlice okuyun. Sakın bunu ertelemeyin. Hemen okursanız zamandan kazanır, gereksiz stres yapmaz hem de fazla sorun yaşamazsınız. Ödevde çoğu zaman yapılacak şey bellidir, bir de hoca bir sürü ayrıntı verdiyse iş daha da kolaylaşır. Ama yine de ödev için emek vermeniz, zaman ayırmanız gerekir. Bu da yetmez, ödevi bitirebilme konusunda beceri kazanmalısınız.

2.  Anlamadığınız ne varsa hocanıza sorun. Hocanın yanına gitmekten çekinmeyin. Aksine hocalar ödevle ilgili kafanızın net olmasını daha çok ister. Ödevi teslim etmeden önce alacağınız her yanıtın yararını görürsünüz.

Ödev bildirimleri

Üniversitede hocalar ödevleri yazılı bir bildirimle öğrencilere açıklarlar. Bu bildirimlerin ise belli bir düzeni vardır. Başlangıçta ödevin konusu ana hatlarıyla ortaya konur. Ödevi tanımlayan fiillere odaklanın. Ayrıca birtakım savlara yer verilir, sorular sorulur ve açılımlarda bulunulur.

Konuya Giriş

Metne ödev konusunun arka planı anlatılarak başlanır. Daha sonra ödev konusu açıklanır veya derste ödevle ilgili geçen bir konuşmaya atıfta bulunulur.

“Tarih boyunca çöl fareleri siyasette önemli bir rol oynamıştır,” veya “Son birkaç haftadır derste karasineğin gece kıyafetini ele aldık…” gibi.

Konu bölümü

Metnin bu kısmında ödevinizde neler yapmanız gerektiği anlatılır. Yüklemleri ve fiilleri bulun (incelemek, özetlemek, karşılaştırmak gibi). Bu sayede, ne yapmanız isteniyor, anlarsınız. Ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden gibi sorularla ilgili sözcükleri yakalayın. Böylece detaya inme şansınız olur (Anahtar Sözcükler kısmına bakınız).

“Çöl farelerinin Rusya Devrimindeki etkisini inceleyin” ya da “Karasineğin içliklerine Darwin’den farklı bir yorum getirin” gibi.

Diğer Hususlar

Konu üzerinde düşünürken birtakım noktalara sıçramanızı sağlayacak sorulara ihtiyacınız olur. Bu tür soruları sormanız şart koşulmaz. Soruların sırası da önemlidir. Bu sıraya göre düşüncenizi geliştirmeniz beklenir.

“Komünist fareler ile Monarşist farelerin birbirine muhalif fikirlerini de ele alabilirsiniz?” ya da “Karasinek tekstil endüstrisi gibi bir şey olabilir mi yoksa ev yapımı bir elişinden mi ibarettir?” gibi.

Anlatım önerileri

Ödevde anlatımla ilgili beklentilere de yer verilir.

“Konudan uzaklaşmayın”, “Yazım tekniklerini kullanın”, veya “Güçlü savunun” gibi.

Teknik ayrıntılar

Bu kapsamda biçimsel kurallar veya standartlar ele alınır.

“Yazıda gri zemine Palatino fontu kullanılacak, 600 sayfayı geçmeyecek. Mao’nun ölüm yıldönümüne kadar teslim edilecek.” gibi.

Ödev bildirimlerinde aynen bu sırada olmasa da mutlaka bu kısımlara yer verilir. Sadece biri diğerinden çok uzun veya çok daha kısa olabilmektedir. Burada sunulan standart örüntüye hakim olmanız ödevlerinizde sizden istenenleri anlamanızı kolaylaştıracaktır.

Ödev size ne diyor?

Bunun için ödev bildirimini okurken kafanızda sürekli belli başlı soruları sorun ve bulduğunuz yanıtları sayfanın sağına soluna not edin. Bu sorulara aşağıda örnekler verilmektedir:

·        Neden böyle bir araştırma istenmiş olabilir?

·        Okuyucu kitleniz kimlerden oluşmaktadır?

·        Savınızı destekleyecek ne gibi kanıtlara ihtiyacınız olacak?

·        Anlatım biçimi uygun mudur?

·        Yazının olmazsa olmaz kuralları nelerdir?

Bu soruları yanıtlarken kendinizi hocanın yerine koyun. Bu ödevi vermekteki maksadını yakalamaya çalışın. Mesela ödevi dönemin başında mı ortasında mı yoksa sonunda mı verdi? Her ödev hocanın öğrenciye meydan okumasıdır. Doğru ve etkili düşünme, kütüphaneyi kullanma gibi becerilerinizi göstererek buna karşılık verebilirsiniz. Ödevler ne yapabileceğinizi değil de ders konularına ne kadar hakim olduğunuzu göstermenizi sağlar. Yazılı ödevler sizden bir konuyu tartışmanızdan çok bu konuyu nereye taşıyacağınızla ilgilidir. Ödevin her aşamasında bunu aklınızdan çıkarmayın. Diğer yandan konuyla ilgili okumanız gerekenden fazla bir okuma da yapmayın.

Ödevde sizden ne isteniyor?

Tabi ki hocalar ders konularını ne kadar anladığınızı görmek ve buna göre not vermek isterler. Böyle olmakla birlikte başka bir amaçları daha vardır. Ödev vererek öğrenirken aynı zamanda bir çeşit deneyim kazanmanızı sağlarlar. Bu yolla bir hususu belli bir amaçla belli bir şekilde ele alır hale geleceksiniz. Ders planının (syllabus) başında programın tanıtımına yer verilir. Bunu okuyarak sizden istenen okumalara göz atma şansınız olur ve konuyu ele alabilirsiniz. Bu sayede sizden istenen ödevle ilgili amaç, plan ve yaklaşımı kavrayabilirsiniz. Ödevle amaçlanan hususlar hakkında hala kafanız net değilse dersin sorumlusuna sormalısınız.

Bunlar dışında birkaç soruyu kendinize sormalısınız:

·        Ödevi yaparken nasıl bir amaç izlemeliyim?

·        Ders dışından farklı kaynaklardan bilgi toplayıp bunları anlamlı bir tabloya dönüştürmek mi olmalı?

·        Yoksa derste öğrendiğim konuları yeni bir duruma uygulamak mı?

·        Veyahut öyle veya böyle anlamlı bir sonuç ortaya koymak mı?

Bildirimden çıkardığınız anahtar terimler karar vermenizde yardımcı olacaktır. Eylemsel fiiller size ne yapacağınız söyler.

Anahtar Terimler: Eylemsel fiilleri bulmak

Aşağıda bu konuda size yardımcı olacak ortak bazı anahtar sözcükler ve anlamlarına yer verilmektedir:

Bilgi alma sözcükleri:

Kim, Ne, Ne zaman, Nerede, Nasıl ve Neden sorularla konuyla ilgili ne bildiğinizi görmenizi sağlar.

·        Tanımlamak: Konunun ne anlama geldiğini ortaya koyarsınız. Birden fazla açıdan ele almanız gerekebilir.

·        Betimlemek: Soru sözcüklerini yanıtlayarak konunun ayrıntılarına inersiniz. Beş duyuyla (görmek, işitmek, dokunmak, tatmak ve koklamak) kavrayacağınız bilgilere de ulaşırsınız.

·        Açıklamak: Bir olayın nedenlerini ve örneklerle nasıl olduğunu ortaya koyarsınız.

·        Canlandırmak: Konuyu betimleyici ayrıntılar verirsiniz ve her birinin konuyla bağlantısını kurarsınız.

·        Özetlemek: Konuyla ilgili önemli gördüğünüz noktaları kısaca alt alta yazarsınız.

·        Taslak çıkarmak: Bir şeyin baştan sona değişme veya gelişme sürecini anahatlarıyla ortaya koyarsınız.

·        Araştırmak: Konuyla ilgili incelemenizin zorunlu olduğu veya dolaylı istendiği hususlarda farklı kaynaklardan bilgi toplarsınız.

Bağlantı kurma sözcükleri:

Farklı şeylerin birbiriyle nasıl bağlantılı olduğunu görmenizi sağlar.

·        Karşılaştırmak: İki veya daha fazla şeyin birbirine ne kadar benzer (bazen de ne kadar farklı) olduğunu ortaya koyarsınız.

·        Ayrıştırmak: İki veya daha fazla şeyin birbirine ne kadar benzemediğini ortaya koyarsınız.

·        Uygulamak: Elde ettiğiniz bilgileri kullanarak bir düşünce, kuram ya da kavramın belli bir durumda ne işe yaradığını ortaya koyarsınız.

·        Neden bulmak: Tek bir veya bir dizi olayın başka bir olayın nasıl meydana getirdiğini ortaya koyarsınız.

·        Bağlantı kurmak: Farklı şeyler arasındaki bağlantıları açıklar ve ortaya koyarsınız.

Anlam çıkarma sözcükleri

Konuyla ilgili sahip olduğunuz fikirleri savunabilmenizi sağlar. Ödevde böyle yapmanız istenmedikçe bunu şahsi fikir alma olarak görmemelisiniz. Burada yapılan somut kanıtla desteklenen düşüncelere ulaşmaktır. Konuyu yorumlarken, derste gördüğünüz veya araştırırken bulduğunuz örnekler, ilkeler, tanımlar veya kavramlardan mutlaka yararlanın.

·        Konuyu değerlendirmek: Konuyla ilgili düşüncenizi özetler ve başka bir şeyle kıyaslarsınız.

·        İspatlamak, Hüküm vermek: Nedenler ve örneklerle bir şeyin ne kadar ve neden gerçek olduğunu ortaya koyarsınız.

·        Sonucu değerlendirmek, Yanıt vermek: Konuyla ilgili düşüncenizi örnekler ve gerekçelere dayandırarak iyi, kötü veya ortası olarak ifade edersiniz.

·        Desteklemek: Savınızın lehinde gerekçeler ve kanıtlar sunarsınız. İddianızı açık bir şekilde ifade edersiniz.

·        Sentezlemek: Derste veya okuduklarınızda bir arada olmayan iki veya daha fazla şeyi birleştirirsiniz. Tek tek özet geçmek ve bunlar benzer bunlar farklı demekle yetinmez, yazınızı baştan sona buna göre düzenlersiniz.

·        Analiz etmek: Her bir kısmın nasıl oluştuğunu ve bütünle ilişkisini belirler, bir şeyin nasıl çalıştığını, ne işe yaradığını ve neden önemli olduğunu anlarsınız.

·        Savunmak: Tarafınızı belirler ve karşı tarafa karşı kanıtlarla iddianızı tartışırsınız.

Ödevin Amacını Gösteren Başka İpuçları

Bildirimi okurken hocanın derste iken yaptıklarını da aklınıza getirin.

·        Dersin sorumlusu, hangi ders kitaplarını veya materyalleri belirlemiştir? Bu kaynaklarda konunun arkaplanına, kuramlara ve farklı yaklaşımlara ve tartışmalara ulaşmanız mümkündür.

·        Dersi anlatırken konuyla ilgili düşüncenizi açıklamanızı istemekte midir, ara ara kendi bakışını ortaya koymakta mıdır, ödev bildiriminde de görülen anahtar sözcükleri kullanmakta mıdır?

·        Bu alanda en çok hangi tip ödevlerle karşılaşılmaktadır? Sosyal bilim derslerinde çoğunlukla daha çok araştırma yapılması istenir. İnsani bilimler ise yorumlama ve analiz etme ağırlıklıdır.

·        Program kapsamında verilen ödevler, okumalar ve dersler birlikte nasıl çalışmaktadır? Dersin sorumluları program oluşturmak için zaman ayırırlar. Hatta en iyisine ulaşmak amacıyla ders materyallerini diğer hocalarla müzakere edebilirler. Ders programını bütün olarak ayrıntılarıyla anlamak o ödevle neyin amaçlandığını kavramanızı sağlar.

Kaynak: https://writingcenter.unc.edu/tips-and-tools/understanding-assignments/